پاسخ:
امام صادق (علیهالسلام) میفرمایند: «مَثَل نماز، مَثل نهری است که روزی پنج مرتبه در آن خود را شستشو داده و چرکی در بدن باقی نمیماند. نماز، کفاره گناهان است، مگر گناهی که موجب خروج فرد از ایمان شود»
عَنْ عَلِی (علیهالسلام) قَالَ «الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ کفَّارَةٌ لِمَا بَینَهُنَّ مَا اجْتَنَبَ الْکبَائِرَ وَ هِی الَّتِی قَالَ اللَّهُ إِنَّ الْحَسَناتِ یذْهِبْنَ السَّیئاتِ ذلِک ذِکری لِلذَّاکرِینَ»؛ نمازهای یومیه، کفاره گناهانی است که مابین نمازها انجام میگیرد. به شرط آنکه از گناهان کبیره اجتناب شده باشد. چرا که خداوند فرموده است: حسنات و نیکیها (نماز)، بدیها و گناهان را از بین میبرد.
عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَنَّهُ قَالَ «إِنَّمَا مَثَلُ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ مَثَلُ نَهَرٍ جَارٍ بَینَ یدَی بَابِ أَحَدِکمْ یغْتَسِلُ مِنْهُ فِی الْیوْمِ خَمْسَ اغْتِسَالَاتٍ فَکمَا ینْقَی بَدَنُهُ مِنَ الدَّرَنِ به تواترِ الْغَسْلِ فَکذَا ینْقَی مِنَ الذُّنُوبِ مَعَ مُدَاوَمَةِ الصَّلَاةِ فَلَا یبْقَی مِنْ ذُنُوبِهِ شَیئ»؛ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودهاند: مَثل نمازهای پنج گانه، مَثل پنج مرتبه غسل کردن در یک روز است که چرک و کثافتی در بدن باقی نمیماند. با مداومت در نماز، گناهی باقی نمیماند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مردی را دیدند که میگفت: خدایا مرا بیامرز؛ گرچه بعید است مرا بیامرزی. پیامبر فرمودند: «چرا به خدا بدگمان هستی؟» گفت: من در زمان اسلام و جاهلیت گناه کردم. حضرت فرمودند: «گناهان زمان جاهلیت، با ایمان و گناهان بعد از اسلام، با نماز محو میشود. چرا که نماز کفاره گناهان میباشد» (مستدرک الوسائل، ج 3، ص 16- 15)
البته افرادی که نماز میخوانند؛ کمتر گناه میکنند. خود نماز جلوی بسیاری از گناهان را میگیرد. اگر نماز، نماز واقعی، با حضور قلب و تمام شرایط اقامه شود؛ سد بزرگی خواهد بود، در برابر گناهان. «نماز بگزار که نماز، آدمی را از فحشا و منکر باز میدارد» (عنکبوت، 45)
پس نماز گناهان سابق را میشوید و جلوی گناهان آینده را نیز میگیرد. این خواص برای نمازگزاری است که واقعاً در صدد عبادت و بندگی است. اما نمازگزاری که قصد ریا و خودنمایی داشته باشد؛ از آثار و برکات نماز محروم میماند. نمازی عامل شستوشوی گناهان خواهد بود؛ که مقبول درگاه احدیت قرار گیرد؛ یعنی قلب و اعضاء نمازگزار، پاک بوده و تسلیم اوامر خداوند باشد.
فردی که لحظه به لحظه با فرمان خداوند مخالفت کرده و شرایط بندگی را رعایت نمیکند؛ نماز او بیخاصیت خواهد بود. در روایات آمده است: «کسی که شراب بنوشد، تا چهل روز اعمالش قبول نمیشود» (الکافی، ج 6، ص 401) پس هر نمازی، کفاره گناهان نخواهد بود.
فردی که لحظه به لحظه گناه کرده و از هیچ معصیتی پرهیز نمیکند و بین هر گناه، نماز بخواند؛ این مَثل شخص توبه کنندهای است که بعد از هر توبه، بلافاصله مرتکب گناه میشود و خودش را به تمسخر گرفته است. بله، نمازی گناهان سابق را میشوید که نمازگزار، قصد رجوع به گناه نداشته باشد و تصمیم بر اطاعت از خداوند و ترک گناهان داشته باشد.