از همان لحظه که کودک به دنیا میآید، نیاز دارد که بداند در اطرافش چه خبر است و از والدین خود میخواهد به سیگنالهای غیر کلامی او با دقت توجه کنند. والدین وظیفه دارند به صداهایی که کودک تولید میکند مثل خنده و یا حتی گریه و فریاد او، واکنش صحیح نشان بدهند. هر پدر و مادری باید بتواند با نوزاد خود ارتباط برقرار کند. البته، شاید همیشه و در ابتدا موفق نشوید، اما به تدریج پیشرفت خواهید کرد.
هرگز توپ را در دست نگیرید و به آن اشاره نکنید که این توپ است، بلکه اگر میخواهید کودک کلمه توپ را یاد بگیرد. به اتفاق با توپ بازی کنید و (برای مثال) بگویید پسرم! توپ را بگیر. توپ را قِل بده، توپ را پرتاب کن، یا جملات دیگری را به کار ببرید که با توپ ساخته میشود. به این ترتیب، کودک هم از بازی لذت میبرد، هم نام وسایل بازی را یاد میگیرد. به همین سادگی، کودک کلمات توپ، قِل دادن، گرفتن و پرتاب کن را یاد میگیرد.
والدین باید برای کودک خود کتاب بخوانند و به کودک اجازه دهند که روی هر صفحه از کتاب به اندازه کافی مکث کند و هر چقدر که دلش میخواهد حرف بزند. باید به کودک اجازه داد درباره هر چیزی که میبیند یا تصور میکند، واکنش نشان بدهد، خودش کتاب را در دست بگیرد، ورق بزند و یا سر و ته به عکسها نگاه کند. حتی حق انتخاب کتاب را باید به کودک داد. به این ترتیب کودک از کتاب خواندن لذت میبرد. بچههایی که از کودکی با کتاب مأنوس میشوند، دامنه لغات بیشتری نسبت به دیگر بچهها خواهند داشت و راحتتر احساسات خود را بیان میکنند.
خیلی تند و شتاب زده با کودک خردسال حرف نزنید، بلکه همیشه کلمات را آهسته و شمرده بیان کنید؛ وقتی شمرده و آهسته حرف بزنید، کودک بهتر میتواند کلمات را بفهمد.
نگرانی و استرسهای والدین، اغلب به وسیله کوچولوها در خانه احساس میشود. اعضای خانواده در محیطی که سردی روابط و تنش وجود داشته باشد، تمایلی به حرف زدن و برقراری ارتباط از خودشان نشان نمیدهند. صبوری و آرامش والدین، نقش به سزایی در برقراری ارتباط با بچهها و تشویق کودک به حرف زدن دارد. هر قدر والدین شادتر و آرامتر باشند و صبر و تحمل بیشتری نشان بدهند، بچهها از مهارت کلامی بهتری برخوردار میشوند.
وقتی کودک سعی دارد که کلمه یا جملهای را بیان کند، احتمال اینکه آن لغت یا جمله را اشتباه بگوید، کم نیست و اغلب والدین تمایل دارند بلافاصله اشتباه کودک را تصحیح کنند، در حالی که لازم نیست چنین کاری انجام شود و بهتر است والدین آن کلمه یا جمله را هنگام گفتگو با کودک، به طور صحیح به کار ببرند. به این ترتیب کودک با چند بار شنیدن تلفظ درست، آن کلمه را یاد میگیرد.
وقتی کودک دست و پا شکسته حرف میزند، یا ضمن حرف زدن، زیاد مکث میکند، صبوری نشان بدهید و خوب و با دقت حرفش را بشنوید. وقتی به حرف او گوش میدهید، یعنی او برای شما مهم است و او را دوست دارید. در این صورت، اعتماد کودک افزایش پیدا میکند و با آرامش بیشتری حرف میزند.