خوشبختانه امروز در کشور ما کتاب برای کودکان و نوجوانان به صورت یک نیاز شناخته شده در آمده است. والدین و معلمان باید توجه داشته باشند که تنها از راه مدرسه و کتاب های درسی نمی توان کودکا ن ونوجوانان را برای موفقیت در حل مشکلات گوناگون پیچیده زندگی آماده ساخت.  چرا که اغلب کتاب ها همواره مطالبی درباره زندگی اند، نه خود زندگی.

از طرفی کودکان و نوجوانان به مطالعه کتاب ها ی غیر درسی بیش از کتاب ها ی درسی علاقه نشان می دهند.

همین امر موجب استقبال شدید ایشان از کتاب های آزاد می شود . فواید مطالعه این گونه کتاب ها عبا رتند از :

1-در حل مسایل و مشکلا ت شخصی کمک می کند.

2-اطلاعات آن ها را درباره محیط های  گوناگون افزایش می دهد.

 برای ساعات فراغت و بیکاری آن ها سو دمند است و با خواندن کتاب سازگاری عاطفی و اجتماعی خود را بهتر رشد  و گسترش می دهند.

اهداف مطالعه کتاب های غیر درسی به شرح ذیل است :

یکی از اهداف مطالعه کتاب های غیر درسی یاد  دادن درست اندیشی می باشد و نباید فراموش کرد که قالب و شیوه های ارائه  آ ن به کودکان نیز می بایست مانند آثار ادبی بزرگسالان از تمام زیبایی های معنوی و اصالت هنری برخوردار باشد و مفاهیم این نوع کتاب ها باید از زندگی  و مسائل  واقعی آن سرچشمه بگیرد. محتوای این نوع کتاب ها نباید چیزی از ادبیات بزرگسالان کم داشته باشد.

 بلکه چون برای کودکان  کم تجربه  و کم سن و سال نوشته می شود باید عالیتر و سازنده تر باشد. در این قسمت نویسندگان می بایست به نیازها و امکانات کودکان و بزرگسالان اهمیت داد. باید به کودکان آزادی عمل و خلاقانه فکر کردن و آزاد عمل کردن رابیاموزیم. بحث آزاد و گفتگوی دوطرفه باعث افزایش اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان خواهد شد. فعالیت های گروهی و گردش های مختلف می تواند در این زمینه معلمان را یاری کند.

معلم و کتاب های غیر درسی:

معلم کلاس های ابتدای باید کتاب هایی را انتخاب کنند که درباره محیط مستقیم زندگی روزانه کودک باشد. هر فرد به ویژه در دوران کودکی احتیاج دارد که خودش را بشناسد و نوعی رضایت درونی از خودش داشته باشد همچنین باید یاد بگیرد که با همسالان  و همکلاسانش چگونه همراهی و همکاری کند. همان طور که عمل یادگیری برای رسیدن به هدفی انجام می گیرد و آن حل یک مشکل است و تا مشکلی نباشد لزوم یادگیری احساس نخواهد شد. کودک تا گرسنه نباشد برای پیدا کردن محل غذا فعالیت نمی کند. خوش بینی و بدبینی را هم می آموزد که هر کدام از آن ها نتیجه یادگیری های مختلف در طول زندگی است. تجارب نتیجه بخش و موفقیت آمیز سطح یادگیری را بالا می برد. که خانه ،مدرسه و جامعه باید امکان و فرصت هایی برای کودکان فراهم سازندکه تجارب دست اول را به دست آورند و کودک به وسیله همین تجارب امیال خود را پی ریزی کند و یکی از بهترین ابزارها خواندن و شنیدن قصه و شعرهای زیبا است .

خصوصیات رشد جسمی و روانی کودکان :

 الف-دوره قبل از دبستان : سریع ترین مرحله رشد کودک است و کودک شدیداً کنجکاو ،و تمرکزش کم است بین تخیل و واقعیت در نوسان است او کتاب هایی را دوست دارد که از محیط ،گیاهان ،حیوانات  و فضای آشنای زندگی اش حرف بزند.

.

ب-سال اول دبستان : تفکر منظم و منطقی شده است و اعتماد به نفس او بیشتر شده و به سوی بزرگترها نزدیک شود. از گردآوری اشیا لذت ببرد می توان کتاب های عکسدار در اختیار او قرار داد. چون در سن 6ساگی از خانواده جدا می شود و با تجربیات گذشته اش که آموخته ، به محیط واکنش نشان می دهد و پیوسته دوست دارد مورد تایید بزرگسالان  قرار گیرد و سعی می کند کارهایی بی عیب و نقص انجام دهد .

نقش ادبیات در رشد شخصیت کودکان :

چون خود را با قهرمان همراه می ساد و خلاقیت هایی که گاه و بی گاه  به جای قهرمان قصه از خود بروز می دهد به تقویت مهارت زندگی می پردازد. بینش و اطلاعات وسیع تری پیدا می کند و هوشیار و دارای اعتماد به نفس و مسلط به دنیای اطراف خود خواهند بود. با توجه به این که خانواده بیشتر آموزش خود را به صورت غیر فعال و سپردن به حافظه کودک می کنندو از هدف تعلیم و تربیت که پرورش انسان خلاق است باز می ماند.

هدف های برنامه ادبیات کودکان :

1 - کمک به پرورش قدرت بیان و عواطف

   2 – تقویت تخیل

  3 –تحریک قوه ابتکار و تخیل

 4 –ایجاد عشق و علاقه

  5 – رشد اعتماد به نفس در کودکان

   6 –برآورده شدن نیازهای عاطفی کودکان و آماده ساختن آنان برای دریافت پیام های اخلاقی و آسمانی

اخذ: تبیان