3- انجام عملکرد در موقعیت شبیه سازی شده در آزمون شبیه سازی یا انجام عملکرد در موقعیت شبیه سازی شده از یادگیرنده خواسته می شود تا در یک موقعیت شبیه سازی شده یا مصنوعی همان اعمالی را انجام دهد که در موقعیتهای واقعی ضروری هستند. مثلاً ضربه زدن به توپ خیالی در درس تربیت بدنی و انجام حرکات مختلف شنا در بیرون آب، رانندگی در اتومبیل شبیه سازی شده یک مثال برای انجام عملکرد موقعیت شبیه سازی شده
موقعیت سنجش : یک حالت اضطراری (اورژانس)
فرض کنید در منزل تنها هستید و بوی دود به مشام شما می رسد . به اداره آتش نشانی تلفن می زنید و من به تلفن شما جواب می دهم . با من صحبت کنبد آن گونه که در تلفن صحبت می کنید . هر چیزی را که لازم می دانید برای من توضیح دهید تا به کمک شما بشتابم . با گفتن الو شروع کنید!
4- نمونه کار
در روش نمونه کار work sample از یادگیرنده خواسته می شود تا اعمالی را انجام دهد که معرف عملکرد واقعی مورد سنجش هستند. در روش نمونه ی کار، نمونه ی اعمالی که از یادگیرنده می خواهیم تا انجام دهد باید شامل عناصر مهم عملکرد کلی باشد که در شرایط کنترل شده اجرا می شود. مانند رانندگی با اتومبیل با طول فاصله ای که مشخص می شود. و یا تدریس خاصی با روش خاصی در کلاس درس .
در یک دسته بندی دیگر از روش های سنجش عملکردی به چهار روش زیر اشاره می کنند :
1- سنجش ساختارمند یا کنترل شده
2- سنجش در موقعیت های طبیعی
3- پروژه های طولانی مدت
4- کار پوشه
سنجش ساختار مند
در این روش سنجشگر هم بر تکالیف سنجش و هم بر شرایطی که در آن دانش آموز باید پاسخ دهد، کنترل می کند . یعنی معلم معلوم می کند که از چه موادی وچه موقع استفاده شود .
راهنمای عملکرد دانش آموز و ن.ع بازده های یادگیری او را نیز مشخص می کند.
سنجش ساختار مند با توجه به تکالیف مورد استفاده دو نوع است .
- تکالیفی که به مداد و کاغذ نیاز دارند . در واقع همان آزمون های تشریحی یا انشایی هستند
- تکالیفی که به منابع و تجهیزاتی فراتر از مداد و کاغذ نیاز دارند .
مثلا از فراگیر خواسته می شود نه تنها پاسخ کتبی را بنویسد بلکه درباره ی آن توضیح دهد .
مثال های دیگر :
P این مساله داستان گونه را حل کنید و راه حل خود را توضیح دهید . (نوع 1)
P پس از مطالعه ی نمودار زیر درباره ی چگونگی سپری کردن اوقات روزانه یک دانش آموز
P درباره ی یک روز زندگی او داستانی را بنویسید . (نوع 1)
P از یک م مجموعه مثلث چهارتایی هر چند شکل هندسی که می توانید درست کنید (نوع2)
P از طریق تلفن درباره ی یک شغل کسب اطلاع کنید و برای دریافت آن شغل تلفنی تقاضا نمایید . (نوع 2)
P چگونگی مخلوط کردن اسید و آب را به طور عملی نشان دهید (نوع 2)
سنجش در موقعیت های طبیعی
در این روش معلم منتظر می ماند تا عملکرد در شرایط روی دهد و آن گاه به سنجش آن اقدام می کند چون در این روش رفتارهای معمولی یا نوعی دانش آموز سنجیده می شوند به آن روش تکالیف عملکرد نوعی نیز گفته می شود . مثال هایی از این روش
P جمع آوری مطالبی که دانش آموز در زمینه های مختلف نوشته و تصحیح آن ها از لحاظ غلط های دستوری ، املایی و انشایی
P مشاهده یک دانش آموز در زمین بازی از لحاظ رفتاری که در ارتباط با درگیری با دوستانش از خود نشان می دهد .
پروژه های طولانی مدت :
پروژه های طولانی مدت دو گروه پروژه های فردی و پروژه های گروهی را در بر می گیرند .
پروژه های فردی به یک فعالیت طولانی مدت دانش آموز گفته می شود که به نوعی فرآورده یا محصول مانند یک الگو، یک گزارش، یک وسیله یا یک مجموعه (کلکسیون) می انجامد . ویژگی پروژه های دانش آموزی این است که در آن چند فعالیت مختلف با هم ترکیب می شوند تا یک فرآورده به وحود آید .
به عنوان مثال انجام یک تحقیق کتابخانه ای به عنوان یک پروه ی دانش آموزی مستلزم انجام فعالیت های زیر است :
استفاده از منابع تحقیقی موجود در کتابخانه، خلاصه برداری از مطالب، تهیه طرح گزارش، تدوین مطالب، تدوین مطالب مختلف جمع آوری شده، تفسیر منابع، سازمان بندی مطالب، تهیه گزارش نهایی مثال های دیگر :
P آگهی های سفرنامه ها و مجله ها را جمع آوری و طبقه بندی کنید (فردی )
P الگوی یک دوربین عکاسی را بسازید (فردی )
P تهیه یک روزنامه ی دیواری (گروهی )
P نوشتن یک مقاله درباره ی یک موضوع مورد علاقه ی دانش آموزان (گروهی )
کار پوشه :
منظور از کار پوشه مجموعه ی محدودی از کارهای دانش آموزان است که برای سنجش عملکرد او مورد استفاده قرار می گیرد .
قواعد تهیه آزمون های عملکردی
1- مشخص کردن بازده های مورد نظر عملکرد ( مدرک عملکرد و شرایط عملکرد مشخص باشند ).
- با استفاده از دماسنج دما را تا دهم درجه اندازه گیری کنند .
ملاک یا معیار عملکرد ممکن است میزان دقت، سرعت، توالی درست مراحل ، مهارت یا رعایت ایمنی عملکرد باشد . مثال بالا با توجه به دقت عملکرد تهیه شده است .
2 - از تکالیف معنادار و چالش برانگیز استفاده کنید .
3 - موقعیت آزمون را واقع بینانه برگزینید .
4 - از رهنمایی ها و دستورالعمل هایی که به روشنی موقعیت آزمون و چگونگی انجام عملکرد را مشخص می کنند . استفاده کنید .
5 - در ارزشیابی از عملکرد یادگیرندگان و نمره گذاری از راهنما استفاده کنید.
برای ارزشیابی از عملکرد در روشهای سنجش عملکرد ی از سه دسته راهنما با عنوانهای تحلیلی، کلی و کمی استفاده می شود.
- در روش تحلیلی ابتدا ابعاد یا ویژگی های پاسخ مورد سنجش را مشخص می کنیم و سپس برای هر یک از آنها ارزش یا نمره ای در نظر می گیریم.به طور مثال: یک گزارش کتبی در باره ی نتایج یک آزمایش علمی را می توان با توجه به صحت اطلاعات، کیفیت تحلیل نتایج و چگونگی توجیه نتایج بدست آمده، مورد ارزشیابی قرار داد.
به عنوان مثال دیگر می توان اجرای حل یک مساله را مشخص و برای هر قسمت نمره یا ارزشی مشخص نمود. سپس کل نمره که با هم جمع می شود.
- در روش کلی یا سراسری یک داوری کلی در باره ی پاسخ یادگیرنده به عمل می آید.
بنابراین تعدادی درجه یاطبقه از قبل مشخص می شوند و قاعده ی نمره گذاری کلی در رابظه با آن طبقات و با توجه به میزان شایستگی پاسخ که تعریف می شود . مثلاً خیلی خوب، خوب، متوسط و غیره
- در روش کمی از فهرست وارسی و مقیاس درجه بندی برای ارزشیابی از عملکرد استفاده می شود.
6 – از روشها و فنون مشاهده نظیر فهرست وارسی و مقیاس درجه بندی استفاده کنید.
امتیازها و محدویت های سنجش عملکرد
گرچه سنجش عملکرد ی تقریباً همه ی هدفهای حوزه ی شناختی، عاطفی و روان حرکتی را در بر می گیرد، لیکن دارای محدودیت هایی است. این محدودیت ها عبارتند از :
1 – کمبود پایایی یا دقت اندازه گیری
2 - صرف وقت زیاد برای اجرا و نمره گذاری